سبک شعري چيست؟ سبك خراساني چه ويژگي‌هايي دارد؟

سبک شعري چيست؟ سبك خراساني چه ويژگي‌هايي دارد؟

 سبك در لغت به معنی گداختن طلا و نقره است. علاوه بر مفهوم لغوی سبك، بیشتر مردم از سبك در معناي روش و شيوه یاد می‌كنند. ملك الشعرای بهار معتقد است:« ادبای قرن اخیر سبك را مجازاً به معنی طرز خاصی از نظم (شعر) یا نثر استعمال كرده‌اند.

سبک‌شناسي از دانش‌هاي مهم ادبي است. شاعران براي بيان انديشه‌هاي خود به شيوۀ خاصي شعر مي‌گويند. در دوره‌هاي تاريخي گوناگون ويژگي‌هاي مشابهي در شيوۀ شعرسرايي شاعران وجود دارد و موجب مي‌شود ما بتوانيم شاعران را در گروه‌هايي مشخص با ويژگي‌هاي مشترک طبقه‌بندي کنيم.

انواع سبک‌هاي شعر بر اساس دوره و محدوده زمانی سبک ادبی شعر فارسی به 6 دوره تقسیم می‌شود:

سبک خراسانی : نیمه دوم قرن 3، قرن4 و قرن 5 هجری

سبک عراقی: قرن 7، 8 و 9 هجری

سبک هندی: قرن 11 و نیمه اول قرن 12

 سبک بازگشت: اواسط قرن 12 تا پایان قرن 13

 سبک مشروطه: نیمه اول قرن 14

سبك خراساني

يکي از سبک‌های ادبی، سبک خراسانی است که از ميانۀ قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری در شعر فارسی و در خطّۀ خراسان بزرگ رواج داشته است. نام اين سبك به اين دليل خراساني است كه نخستينن آثار نظم و نثر زبان فارسي بعد از اسلام در خراسان بزرگ آفرينش يافت. اين دوره سلسله‌هاي طاهري، صفاري، ساماني و غزنوي را در بر مي‌گيرد.

ويژگي‌هاي سبک خراساني

قالب شعری رايج در اين سبك، قصیده است اما رباعی و مثنوی نيز رواج دارد. زبان اين شاعران طبیعی و ساده و روان است و در آن ابهام وجود ندارد. واژه‌هاي عربي در شعر اين دوره اندك است و آرايه‌هاي ادبي در آن كم به كار رفته‌است.

شعر این دوره شعری شاد و پرنشاط است و روحيۀ خوش‌باشی را تبلیغ می‌کند و از محیط‌های اشرافی و گردش و تفریح سخن می‌گوید. در اشعار شاعران، معشوق مقام والایی ندارد و حتی گاهی مقام او پست است و از این‌رو همیشه صحبت از وصال است نه فراق. روح حماسی بر شعر حاکم است و فضای شعر، تعلیم و اندرز است.


از معروف‌ترین شاعران این دوره می‌توان به رودکی، فردوسی، منوچهري دامغاني، عنصری، فرخی سیستانی، ناصر خسرو، شهید بلخی، ابوشکور بلخی، منجیک ترمذی، کسایی مروزی، دقیقی طوسی، فخرالدین اسعد گرگانی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی و ابوالفرج رونی اشاره کرد.

ابياتي از قصيدۀ رودكي به‌عنوان نمونه:

مرا بسود و فروریخت هرچه دندان بود             نبود دندان، لا، بل چراغ تابان بود

سپید سیم رده بود و درّ و مرجان بود                ستارۀ سحری بود و قطره باران بود

دلم خزانۀ پر گنج بود، گنج سخن                  نشان نامۀ ما مهر و شعر عنوان بود

همیشه شاد و ندانستمی که غم چه بود             دلم نشاط و طرب را فراخ‌میدان بود…

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

1 دیدگاه
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
ثبت دامنه
2 سال قبل

سلام میشه لینک داخل مطلبو چک کنید.برای من مشکل داشت.ممنون

1
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x
error: Alert: Content is protected !!