دوبیتی از بابا طاهر:
محبت آتشی در جانم افروخت
که تا دامان محشر بایدم سوخت
عجب پیراهنی بهرم بریدی
که خیاط اجل میبایدش دوخت
{{{1}}} {{{2}}}
{{{1}}} {{{2}}}
یا در مثالی دیگر از فایز دشتی:
دلم در نزد جانان است امشب
چو مرغ نیم بریانست امشب
کبابی از دل فایز بسازید
که سرو ناز مهمان است امشب
{{{1}}} {{{2}}}
{{{1}}} {{{2}}}
دوبیتی در قدیم به فهلویات تعبیر میشده است؛ که از این میان میتوان به فهلوی نامدار شیخ صفی الدین اردبیلی که به اردبیلی در سده هفتم و سده هشتم سروده شده، اشاره نمود. این نوع شعر در دوره ساسانیان نیز معمول بوده و آن را ترانک مینامیدند. ابواسحاق انصاری تلمسانی (۱۲۱۲–۱۳۰۰م) فقیه و ادیب عربی اندلسی مقالة فی علم العروض الدوبیتی نگاشت و در آن فنِّ شعریِ دوبیتی در زبان فارسی و عربی را بررسی نمود.
دوبیتی با رباعی در وزن تفاوت دارد. وزن دوبیتی بحر هزج مسدّس محذوف (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) است درحالیکه رباعی در وزن «لاحول ولا قوة الا بالله» با افاعیل (مفعول مفاعیلُ مفاعیلُ فَعَل) و افاعیل دیگر از این وزن است. نویسنده قابوس نامه دوبیتی را مرکب از دو بیت میداند که به وزن رباعی نباشد.
گونه دیگر دوبیتی سبک دوبیتی تک مطلعی آیت که دوبیتی خُرادی نیز خوانده میشود که شمار چهارمصرعی آن نباید از بیست دوبیتی زنجیرهای کمتر باشد که مصرع اول آنها واحداست و جملگی از قافیه یکسان برخوردارند، واین از محدودترین قالبهای شعری درحوزه ادب فارسی است. مطلع نخستین نیمبند هرپاره یا مصرع شعراست همهٔ انواع شعر یک مطلع را یکبار در گونهٔ خود میآورند اما در دوبیتی تک مطلعی تا بیست مصرع نخستین متن و سروده یا قافیهٔ آن به عینه تکرار میشود. نکته اصلی این گونه دوبیتی زنجیرهای ودارای وحدت موضوع بودن آن بدون خروج از قالب وزن و قافیهٔ بیت اول و تکیه اصلی پیوسته بر مصرع معیار است.
در شعرساز میتوانید اشعاری با قالب شعری دوبیتی سفارش دهید و بطور خاص از آن خود کنید..
سفارش شعر
باسلامعالیبوداستفادهکردیم
چی بنویسم
خیلی هم عالی نبود
کاش شعر هم به خاطر مثال می گذاشتین.
اینجوری عالی میشد.
مثال زده شده دوبیتی باباطاهر و فایر دشتی
عالیه
دوبیتی از دو بیت یا ۴ مصرع هست وزنش مفافیلن مفاعیلن مفاعیل یا ( فعول ) است
معروفترین دو بیتی ها با با ظاهر است
یکی درد و یکی در مان پسندد
یکی وصل و یکی هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران
پسندم آنچه را جانان پسندد
مهم ترین مصرع مصرع سوم هست
و قافیه در مصرع اول و دوم و چهارم رعایت میشه
موضوع آن بیشتر عاشقانه است
و با زبان عامیانه هم میتونه باشه
سلام اخه کاش یه مثالی چیزی میزدین معلم ما خیلی بهتر توضیح میداد ولی ممنونم ازتون
مثال زده شده دوبیتی باباطاهر و فایر دشتی
عالی بود لطفا بهتر باشه ومثال ها بهتر باشه مخصوصا در این روزهای کرونایی
سلام عالی بود من استفاده کردم
Thank you so much. It was very helpful
چی بنویسم
خوب بود من ازش استفاده کردم
ممنون عالی فقط قالب شعر هارو نشون بدید بهتر میشه شکل قافیه ها